یازار:دینوْ بۇتتساتی
یاخشی گئیینمیی اؤنمسهمکله بیرلیکده عادتا باشقالارینین گئییملرینین دۆزگون تیکیلیب-تیکیلمهدیگینه اوْ قدر فیکیر وئرمیرم. اما بیر آخشام، بیر ضیافت زامانی میلاندا بیر ائوده تانیدیغیم، قێرخ یاشلاریندا گؤرونن بیر کیشی پالتارینین ساده گؤزللیگی ایله تام معنادا چئورهسینه ایشیق ساچیردی.
کیم اوْلدوغونو بیلمیردیم، ایلک دفعهیدی قارشیلاشیردیم،تانیش ائدیلدیگیمیز زامان بۇ وضعیتلرده همیشه اوْلدوغو کیمی آدینین معناسینی باشا دۆشه بیلمهمیشدیم.اما گئجه بوْیونجا بیر آرا یان-یانا دۆشدوک و بیر آز دانیشدیق. سئچکین، مدنی بیر اینسانا بنزهییردی، اما یئنه ده بیر کدرله چئورلنمیشدی. بلکه ده اؤلچوسوز بیر یاخینلیقلا- تانری قۆسورومو باغیشلاسین- اوْنون پلاتارینی اؤیدوم و درزیسینین کیم اوْلدوغونو بئله سوْروشدوم.
آدامین اۆزونده، بۇ سۇالی گؤزلهییرمیش کیمی قریبه گۆلومسهمه یاراندی. "دئمک اوْلار کی، هئچ کیم تانیمیر،"-دئدی، "اما اۇستا بیر درزیدیر.اۆرگی ایستهینده ایشلهییر.اۆچ-بئش مۆشتریسیندن باشقا هئچ کیمه تیکمز.."
- گؤرهسن منه ده؟..."
- بیر یوْخلایین.آدی کوْرتیسئللادیر.آلفوْنزوْ کوْرتیسئللا.یئنی فئررارا کۆچهسی 17-ده قالیر"
- دئیهسن باهاجیلدیر"
- یقین کی، اما اینانین کی، بیلمیرم.بۇ کوْستیومو اۆچ ایل اول تیکیب منه.هله ده منه حسابی گؤندرمهییب."
- دئمهلی کوْرتیسئللا ،فئررارا کۆچهسی 17 هه؟"
- هه"-دئیه جاواب وئردی کیملیینی بیلمهدیگیم آدام.سوْنرا، باشقالارینین یانینا گئتمک اۆچون مندن اۇزاقلاشدی.
فئررارا کۆچهسی 17-ده بیر-بیرینه بنزهین بیر چوْخ درزیخانا تاپدیم.آلفوْنزوْ کوْرتیسئللانین درزیخاناسی دا بیر چوْخ درزیخانالار کیمییدی.قاپینی اؤزو آچدی.یاشلی بیرییدی، ساچلاری قارایدی اما گؤرونور رنگ قوْیموشدو.دۆشوندویومون عکسینه چتینلیک یاراتمادی. اما مۆشتریسی اوْلماق ایستهییم ائله بیل اوْنو ناراحات ائتمیشدی.اۆنوانین نئجه آلدیغیمی دانیشدیم،تیکمهیینی تعریفلهدیم،منه بیر کوْستیوم تیکمهسینی ایستهدیم.بوْز یۇنلو بیر پارچا سئچدیک،اؤلچولریمی گؤتوردو،یوْخلانیش اۆچون ائویمه گلمیی تکلیف ائلهدی.تیکیشین قییمتینی سوْروشدوم."قاچهاقاچ دئییل،راضیلاشاریق"-دئدی.نه مۆلاییم اینساندیر دئدیم اؤز-اؤزومه.اما داها سوْنرا ائوه دؤنرکن یاشلی آدامین ایچیمده (بلکه ده سۆرکلی،یاپماجیق گۆلومسهمهسی اۇجباتیندان) بیر سێخینتی اوْیاندیردیغینی حیسس ائلهدیم. قێساجاسی اوْنو بیر داها گؤرمک ایستمیردیم.نه وار کی، بیر دفعه سیفاریش ائلهمیشدیم.ایگیرمی گۆن سوْنرا حاضیر اوْلمالییدی.پالتاری گتیرنده گئیینیب بیر سانییهلیک آینانین قارشیسینا کئچدیم.مۆکممل ایدی.اما ایچیمده یئنی پالاتاری گئیینمک ایستیی یوْخویدو،سببینی بیلمیردیم،بلکه ده سئویمسیز قوْجانی خاتیرلاتدیغی اۆچون بئله یدی.هفتهلرجه گئیینمهمهیه قرار وئردیم.
اوْ گۆنو هئچ اۇنوتمایاجاغام.بیر آپرئل سحرییدی و یاغیش یاغیردی.کوْستیومو - شالوار،پئنجک،ژیلئت -گئییننده ،یئنی پالتارلاردا دئمک اوْلار کی، اوْلدوغو کیمی،سێخان و یا دۆز اوْلمایان بیر یئرین اوْلمادیغینی گؤروب سئویندیم.بدنیمه قۆسورسوز بیر بیچیمده اوْتورموشدو.
پئنجهیین ساغ جیبینه عادتا هئچ نه قوْیمورام،پوْرتماناتیمی همیشه سوْل جیبه قوْیورام.بۇ سببدن ده بیر نئچه ساعت سوْنرا بۆروْدا یانلیشلیقلا الیمی ساغ جیبیمه سالاندا الیم بیر کاغیذا دیَنده چاشدیم.یوْخسا درزینین حساب خطتکئشییدی؟
دئییلدی.اوْن مین لیرئتلیک بیر کاغیذ پۇل ایدی.
فیکریم قاریشمیشدی.پۇلو هئچ شۆبههسیز من قوْیمامیشدیم.اوْ بیری طرفدن ده درزیدن سوْنرا پالتارا یاخینلاشماق احتیمالی اوْلان تمیزلیکچی قادینین دا منه بئله بیر هدیه وئرمهسینی دۆشونمک آبسورد اوْلاردی.بلکه ساختا پۇل ایدی؟ایشیغا تۇتدوم و دیگر پۇللارلا قارشیلاشدیردیم.بۇندان یاخشیسی جان ساغلیغییدی.
یئگانه ایضاح اوْلاراق گئرییه کوْرتیسئللانین دالغینلیغی واریانتی قالیردی.بلکه ده بیر مۆشتریسی گلیب حسابی اؤدهمیشدی و اوْ سێرادا یانیندا پوْرتماناتی اوْلمادیغیندان پۇلو اوْرتالیقدا قوْیماماق اۆچون بیر سوْخادان آسیلی پئنجهییمین جیبینه قوْیموشدو.بئله شئیلر اوْلا بیلردی.
زنگی باسیب سئکرئتاریمی چاغیردیم.کوْریتسئللایا بیر مکتوب یازیب منیم اوْلمایان پۇلو گئری گؤندرهجیدیم.اما سببینی بیلمیرم، ندنسه الیمی یئنه جیبیمه سالدیم.
- نه اوْلوب ،خسته دئییلسینیز کی ؟ -دئیه سوْروشدو، اوْ سێرادا اوْتاغا گیرن سئکرئتاریم.اؤلولر کیمی آغاپپاق اوْلموشدوم.جیبیمدهکی بارماقلاریمین اۇجونا یئنی بیر کاغیذین کناری دیَمیشدی.اما بیر آز اول هئچ بیر شئی یوْخویدو.
- هئچ نه، -دئدیم - باشیم فێرلاندی بیر آز. آرادا اوْلور.یقین یوْرغونلوقداندی.سیز گئدبیلرسینیز،بیر مکتوب یازدیراجایدیم،سوْنرایا یازاریق.
کاغیذی ،سئکرئتار گئتدیکدن سوْنرا، جیبیمدن چێخارتماق اۆرکلیلیگینی گؤستره بیلدیم.یئنه اوْن مین لیرئت ایدی.بۇندان سوْنرا اۆچونجو دفعه یوْخلادیم.اۆچونجو دفعه ده پۇل چێخدی.
اۆرگیم تئز-تئز دؤیونمهیه باشلامیشدی.سیرلی سببلر نتیجهسینده ،اۇشاقلارا دانیشلیان، اما گئرچک اوْلدوغونا هئچ کیمین اینانمادیغی بیر ناغیلا قاریشدیغیم حیسسینه قاپیلمیشدیم.
اۆزومو پیس حیسس ائتدیگیم بهانهسییله بۆروْدان چێخیب ائوه گئتدیم.تک باشیما قالماق ایستهییردیم. خوْشبختلیکدن، گۆندهلیکچی قادین چوْخدان گئتمیشدی.قاپیلاری باغلادیم،پردهلری باغلادیم.بۆتون سرعتیمله، جیبیمدن دالبادال ،بیتیب تۆکنمهین پۇللاری چێخارتماغا باشلادیم.
معجزهنین هر آن سوْنا چاتاجاغی قوْرخوسویلا، بؤیوک بیر عصب گرگینلیگی ایچینده چالیشیردیم.آخشام، گئجه بوْیونجا ایشلهییب میلیاردلار قازانماق ایستهییردیم.اما مۆعیین بیر نؤقطهده آرتیق گۆجوم قالمادی.
قارشیمدا داغ کیمی بیر پۇل یێغینی واردی.ایندی اؤنملی اوْلان، بۇنلاری گیزلتمک، هئچ کیمین قوْخو آلماماسینی تشکیل ائتمک ایدی.خالی دوْلو کؤهنه بیر چامادانی بوْشالتدیم،دسته دسته پۇللاری، بیر یاندان دا سایاراق دیبینه یئرلشدیردیم.اللی میلیوْندان آرتیق ایدی.
ائرتهسی گۆن، قادین گلدیکدن سوْنرا اوْیاندیم.قادین، منی یاتاقدا پالتارلی گؤرنده شاشیردی.بیر گئجه اول چوْخ ایچدیگیمی،سوْنرا دا قفیلدن یۇخولادیغیمی سؤیلهیهرک، گۆلمهیه چالیشدیم.یئنی بیر سێخینتی : قادین، هئچ اوْلماسا فێرچالاماق اۆچون ، پالتاری چێخارتماغیمی ایستهییردی.
تلهسیک گئتمهلی اوْلدوغومو، پالتار دیَیشهجک زامان قالمادیغینی دئدیم.سوْنرا، عینی پارچادان بیر باشقا کوْستیوم آلماق اۆچون، بیر حاضیر گئییم ماغازاسینا قاچدیم.گۆندهلیکچی قادینا بۇ کوْستیومو وئرهجیدیم."منیمکینی"، بیر نئچه گۆن ایچینده منی دۆنیانین ان گۆجلو اینسانلاریندان بیری ائدهجک اوْلان کوْستیومو ایسه،گۆوهنیلن بیر یئرده گیزلهدهجیدیم.
یۇخومو گؤروردوم، یوْخسا خوْشبختییدیم، یا دا گرگیندن داها آغیر بیر طالعیین یۆکو آلتیندامی ازیلیردیم،آنلایا بیلمیردیم.یوْلدا ، یاغمورلوغون اۆستوندن، همیشه سئهیرلی پئنجهیین اوْراسینی یوْخلاییردیم.هر دفعهسینده راحت بیر نفس آلیردیم.پارچانین آلتیندان کاغیذ پۇلون اۆرگیمه سۇ چیلهین خێشیلتیسی جاواب وئریردی.
اما گؤزلهنیلمز بیر تصادوف ، نشهلی سئوینجیمی قۇرساغیمدا بۇراخدی.سحر قزئتلرینده، بیر گۆن اول ائدیلن بیر سوْیغون خبری واردی.بیر بانکین، شؤبهلردن توْپللادیغی گۆندهلیک گلیری مرکزی شؤبهیه آپارماقدا اوْلان زیرئهلی ماشینی، پالمانوْوا کۆچهسینده دؤرد سوْیغونچونون هۆجومونا مروز قالمیشدی.شاهیدلرین دئدیکلرینه گؤره ، قانقستئرلردن بیری،اؤزونه یوْل آچابیلمک اۆچون آتش آچمیشدی.یوْلدان کئچنلردن بیری اؤلموشدو.منی چاشدیران،اوْغورلانان پپولون میقداری اوْلموشدو : دۆز اللی سککیز میلیوْن.(منیم پۇلوم قدر) منیم گؤزلهنیلمز زنگینلیگیمله،هارداسا عینی زاماندا میدانا گلن سوْیغون هادیسسی آراسیندا بیر علاقه اوْلا بیلردیمی؟ بئله دۆشونمک معناسیز ایدی.اۆستهلیک کوْر اینانجلاریم یوْخویدو.اما یئنه ده، حادثه چوْخ منی چاشدیرمیشدی.
اێنسانین الینه کئچن نه قدر آرتیرسا، ایستیی ده اوْ قدر آرتیر.وردیشلریمین عادیلیگی دقته آلینارسا، آرتیق زنگین ساییلیردیم.اما، سرحد بیلمهین لیوکس بیر حیاتین جازیبهسینه قاپیلمیشدیم.اوْ گئجه یئنیدن "ایشه" باشلادیم.بۇ دفعه داها تلاشسیز چالیشیر، عصبلریمی داها آز پوْزوردوم. اسکی ثروتیمه، یۆز اوْتوز بئش میلیوْن داها علاوه اوْلوندو.
اوْ گئجه گؤزومه یۇخو گیرمهدی.بیر تهلوکهنین اؤنسئزیمییدی ؟ یوْخسا حاقسیزجا بؤیوک بیر ثروته قوْووشان بیرینین ویجدان عذابیمی؟یا دا قئیری-مۆعیین بیر پئشمانلیقمی؟ گۆن ایشاران کیمی یاتاقدان قالخدیم، گئیینیب قزئت آلماق اۆچون کۆچهیه قاچدیم.
اوْخویان کیمی نفهسیم تێخاندی.مازوت آنباریندا چێخان قوْرخونج یانغین، شهرین مرکزیندهکی سان کلوْروْ کۆچهسینده بیر بینانین یاریسینی یوْخ ائلهمیشدی.بۇ آلوْولار ،بؤیوک بیر شیرکتین،ایچینده یۆز اوْتوز میلیوْندان آرتیق پۇل اوْلان کاسساسینی دا اۇدموشدو.یانغینا ایکی یانغینسؤندورن اؤلموشدو.
سۇچلاریمی ایندی بیر-بیر سایماغیممی لازیم ایدی؟بلی، چۆنکی پئنجهیین منه قازاندیردیغی پۇللارین جینایتدن،قاندان، اۆمیدسیزلیکدن،اؤلومدن گلدیگینی، جهنمدن گلدیگینی آرتیق بیلیردیم.اما ایچیمدهکی منطیق تلهسی، آغیز بۆزهرک منیم هر هانسی بیر مسئوللیتیم اوْلماسییلا راضیلاشمیردی.بئلهجه شیطانا اۇیماق چکیده آغیر گلیر،الیم- ائله آساندی کی !- جیبیمه گیریر و بارماقلاریم سوْن درجه سرعتلی بیر ایستکله، هر دفعه بیر پۇلون اۇجوندان تۇتوردو.پۇل، مۆقدس پۇل !
کؤهنه ائوی ترک ائتمهدن (دقت چکمهمک اۆچون) قێسا واختدا بؤیوک بیر ویللا آلمیشدیم، دیَرلی بیر رسم کوْللئکسییام واردی،لیوکس بیر آوتوْموْبیلله گزیردیم، "سههتیم علاقه دار" ایشدن چێخمیشدیم، بیر-بیریندن گؤزل قادینلارلا دۆنیانین دؤرد طرفینی دوْلاشیردیم.
پئنجهییمدن هر پۇل آلاندا، یئر اۆزونده اۇتانج و آجی وئرن بیر حادثه اوْلدوغونو بیلیردیم.اما همیشه منطیقلی ثبوتلارا سؤیکنمهین، قئیری-مۆعیین بیر شعورلا حرکت ائدیردیم.اوْ بیری طرفدن جیبیمدن هر یئنی پۇل چێخاراندا، ویجدانیم بیر آز د آها کوْرشالیر، داها دا چیرکینلشیردی.درزی می؟ بوْرجومنو اؤیرنمک اۆچون زنگ ائلهدیم، هئچ کیم جاواب وئرمهدی.فئررارا کۆچهسینه، درزینی آختارماغا گئتدیگیم زامان ایسه خاریجه کؤچدویونو سؤیلهدیلر، هارایا گئتدیگینی بیلمیردیلر.بئلهجه هر شئی منه خبریم اوْلمادان،شیطانلا بیر مۆقاویله ایمضالامیش اوْلدوغومو دوْغرولاماغا چالیشیردی.
گۆنلرین بیرینده ،ایللردیر قالماقدا اوْلدوغوم بینادا، آلتمیش یاشلاریندا تقاعدچو بیر قادینین قازلا بوْغولموش جسهدی تاپیلدی.بیر گۆن اول الینه کئچن ( و منیم الیمه گلن) اوْتوز مین لیرئتی ایتیردیگی ایچین جانینا قێیمیشدی.
آرتیق کیفایت ایدی.اۇچورومون ان دیبینه یۇوارلانماماق اۆچون پئنجکدن قۇرتولمالییدیم.بیر باشقاسینا وئرمک اوْلمازدی،چۆنکی بۇ اۆز قاراسی وضعیت داوام ائدردی.( بئله بیر آلدانیشا کیم دؤزه بیلردی آخی؟)آوتوْموْبیلله آلپلارین تهنا بیر وادیسینه گئتدیم.آوتوْموْبیلی بیر اوْتلاقدا قوْیاراق، مۆشهدن یۇخاری دێرماندیم.هئچ کیم یوْخویدو.مئشهنی کئچدیکدن سوْنرا داشلی-کسکلی بیر یئره چاتدیم.بۇرادا، ایکی دیو بوْیدا قایانین آراسیندا ،چانتامدان اۇغورسوز پئنجیی چێخارتدیم،اۆستونه بئنزین تؤکوب یاندیردیم.بیر نئچه دقیقه سوْنرا،گئرییه یالنیزجا کۆللری قالدی.
اما آلوْولارین سوْن تیترشیگی سێراسیندا آرخامدان-سانکی ایکی-اۆچ مئتره گئردین- بیر اینسان سسی ائشیدیلن کیمی اوْلدو : "چوْخگئجدی، چوْخ گئجدی ! ".قوْرخویا قاپیلاراق،بیر ایلان کیمی گئرییه قێوریلدیم.هئچ کیم یوْخویدو.قایالارین اۆستونده تۇللانا-تۇللانا بۇ اۇغورسوز سسین صاحبینی اوْرتایا چێخارتماق اۆچون اطرافی آختاردیم.هئچ کس یوْخ ایدی.قایالارادان باشقا بیر شئی یوْخویدو.
قاپیلدیغیم قوْرخویا قارشیلیق، یئنه ده بیر راحتلاما حیسسییله وادییه ائندیم.آرتیق آزادییدیم.اۆستهلیک،طالع اۆزومه گۆلموش، زنگین ده اوْلموشدوم.
اما اوْتلاقدا آوتوْموْبیلیم یوْخویدو.و شهره قاییداندا، اوْ جازیبدار ویللام دا یوْخ اوْلموشدو.یئرینده، " ساتلیق بلدیه توْرپاغی" یازیسی،شۇملانمامیش بیر تارلا واردی.بانکداکی حسابلاریم دا، بیلمهدیگیم بیر سببدن صیفیرا ائنمیشدی.کاسساداکی بیر توْپا حیصه سندلری ده یوْخ اوْلموشدو.کؤهنه چاماداندا دا توْزدان، باشقا بیر شئی یوْخ ایدی.
اێندی یئنه مین بیر چتینلیکله چالیشماغا باشلادیم.چوْخ چتین گلیر،ایشین قریبهسی،قفیل بۇ وضعیته دۆشمهییمه هئچ کیم شاشیرمیش گؤرونمور.
اۆستهلیک هر شئیین داها سوْنا چاتمادیغینی دا بیلیردیم.گۆنلرین بیرینده قاپینین زنگینین چالیناجاغینی،آچاندا قارشیمدا،اۆزوندن اسکیک اوْلمایان گۆلومسهمهسییله،حسابی باغلاماغا گلن اۇغورسوز درزینی گؤرهجهییمی بیلیرم.
یازار:دینوْ بۇتتساتی
ترجومه ائتدی: قیسمت رۆستموْو (ایکی قیسمت)